Podczas pracy nad takiem tematem jak miksowanie wokalu takie elementy aranżu jak np. wokal bardzo rzadko funkcjonują bez jakichkolwiek efektów przestrzennych typu: reverb lub delay. Można dodać efekt bezpośrednio na wybranej ścieżce, regulując proporcje wet/dry, lub co jest bardziej powszechną metodą, utworzyć specjalną szynę AUX. Efekt jest wtedy równoległy do źródła i można go dozować przez regulowanie ilości sygnału pokrętłem "send" lub wręcz zmniejszając poziom samej szyny AUX.
Często jednak zdarza się tak że po dodaniu w/w efektów wokal jakby "oddalał" się od słuchacza. Nie jest już tak czytelny i wyraźny jak przed dodaniem wybranego efektu. To samo tyczy się innych ścieżek np. instrumentów takich jak werbel czy gitary.
Z pomocą w takiej sytuacji przychodzi nam tzw. kluczowanie czyli sidechain. Po krótce, jest to sterowanie pracą procesora sygnałowego np. kompresora sygnałem z innego źródła niż tego na którym został zaaplikowany. Jest to technika stosowana w produkcji muzycznej, aby kontrolować np. pogłos na wokalu i sprawić, że będzie on bardziej czytelny i przestrzenny, bez bezpośredniego wpływu na czytelność głównej linii wokalnej.
Już mówię o co cho :)
Głównym celem tej techniki jest zautomatyzowanie procesu przyciszania pogłosu w momentach, gdy wokal jest najważniejszy, i jednocześnie kontrolowany powrót pogłosu w momenty między frazami wokalnymi. Daje to wrażenie, że wokal pozostaje wyraźny i na pierwszym planie, podczas gdy pogłos dodaje przestrzeni w momentach gdy wokal nie jest aktywny.
Zrób to krok po kroku:
1. Utwórz dodatkową szynę AUX (send):
Stwórz osobną ścieżkę z reverbem, wysyłając na nią sygnał wokalu. Na tej ścieżce dodaj swój ulubiony pogłos, którym będziesz chciał sterować.
2. Dodaj kompresor z opcją "sidechain" szynie AUX z reverbem:
Na tej samej szynie aux z pogłosem dodaj kompresor z opcją sterowania przez sidechain. (uwaga: nie wszystkie wtyczki czy fizyczne "klocki" mają taką opcję). Kompresor ten będzie działał jako narzędzie do kluczowania (magiczne sidechain).
3. Ustaw sterowanie sidechain kompresji:
W ustawieniach kompresora wybierz źródło sygnału do kluczowania – w tym przypadku będzie to główna ścieżka wokalu. To oznacza, że kompresor będzie reagować na wokal, a nie na sygnał z reverbu.
4. Dostosuj parametry kompresora:
- Threshold (próg zadziałania) – Ustaw tak, aby kompresor zaczął działać, wtedy kiedy słyszysz że reverb zaczyna nachodzić na wokal w nieodpowiedni dla Ciebie sposób.
- Ratio (stopień kompresji) – Posłuchaj i wyreguluj, jak mocno chcesz kompresować sygnał pogłosu. Im wyższy współczynnik, tym bardziej pogłos zostanie stłumiony.
- Attack/Release (czas zadziałania i czas powrotu) – Attack powinien być dość szybki, aby kompresor natychmiast reagował na pojawienie się wokalu. Release ustawia czas, po którym pogłos wraca do pierwotnego poziomu po wyciszeniu wokalu. Szybki release może brzmieć nienaturalnie, więc dobrze jest go dostosować, aby brzmienie było płynne. Wszystko zależy od utworu nad którym pracujemy. Samodzielnie musisz zadecydować jakie parametry są w danym materiale najlepsze.
Co nam to w ogóle daje:
- Po pierwsze: większączytelność wokalu: Dzięki tej technice wokal nie zostaje przykryty przez pogłos, pomaga to w jego wyrazistości, szczególnie w miksach gdzie duża ilość przestrzeni fajnie brzmi i jest wręcz pożądana.
- Kontrola przestrzeni: reverb może wypełniać przestrzeń między frazami wokalnymi, a wokal pozostaje wyraźny.
- Dynamika efektu: Tworzymy w ten sposób dość subtelny efekt, gdzie reaguje on na wokal, mamy wrażenie bardziej "żywego" i dynamicznego brzmienia.
Ta metoda jest szczególnie przydatna w gatunkach, gdzie chcemy aby wokal był wyrazisty i wyeksponowany, ale jednocześnie chcemy mieć fajny pogłos dla nadania przestrzeni. Dzięki technice sidechain możemy uzyskać pełnię super brzmienie, duży reverb ale bez problemu ryzyka "zatapiania" się wokalu efektach przestrzennych.
Próbujcie, uczcie się na własnych błędach i badajcie wszystkie tematy samodzielnie. Jedynie droga doświadczenia i eksperymentów prowadzi do uzyskania fajnych oryginalnych ale jednocześnie profesjonalnie brzmiących miksów.
Udanych miksów
życzy
Simon Svoboda :)
Comments