Panoramuj gitary i nie tylko "like a pro"

To będzie cenna porada jak umieszczać gitary w miksie. Jak wiadomo podczas miksowania gitar zajmujemy się korekcją barwy, czyli operacją zwaną equalizacją, kompresujemy (jeśli trzeba i chcemy). Jedną z bardzo ważnych operacji jest też umiejscowienie gitar o odpowiednim miejscu w panoramie stereo. Dotyczy to również innych instrumentów które mają być stereofoniczne.

Ustawianie gitar w panoramie nie zawsze musi oznaczać kręcenie gałkami.

Zamiast zwykłego ustawienia panoramy za pomocą odpowiednich pokręteł (analogowych lub cyfrowych) możemy użyć tak zwanej precedencji znanej też jako "efekt Haasa".

Na czym to polega?

The Haas Effect - to zjawisko psychoakustyczne, polegające na zdublowaniu ścieżki (lepiej dla późniejszej monofonizacji zagrać partię jeszcze raz) i celowe opóźnienie jednej ścieżki względem drugiej. Maksymalne opóźnienie może wynosić maksymalnie 35 ms. ale można próbować z mniejszymi wartościami. Pan Haas odkrył zjawisko w którym opóźniony sygnał w jednym uchu powoduje, że dźwięk wydaje się dochodzić z przeciwnej strony – mimo że oba kanały są aktywne. Uzyskujemy w ten sposób rozłożenie partii w panoramie w zasadzie nie ruszając gałek od "prawo i lewo".

Jak to zrobić?

Jak już mamy zdublowaną ścieżkę ustawiamy panoramę skrajnie w lewo i skrajnie w prawo. Ustawiamy identyczną głośność Na jedną stronę aplikujemy delay z określonym wyżej czasem opóźnienia. Możemy też na ścieżkę mono zaaplikować efekt w trybie mono/stereo który sam zdubluje sobie ścieżkę. Opóźniamy jedną ścieżkę z prawej strony i jedną z lewej. Efekt t natychmiast dotrze do naszych uszu. Będziemy wyraźnie słyszeć jedną gitarę z lewej strony a drugą z prawej mimo że identyczne ścieżki obu gitar są po obu stronach.

Na co uważać?

Podczas całej operacji należy bacznie sprawdzać mix w trybie mono ponieważ takie panoramowanie instrumentów niesie ze sobą niebezpieczeństwo znoszenia się faz. Ma to miejsce w sytuacji kiedy ścieżka jest skopiowana i jest identyczna w obu kanałach. Przy partiach nagranych dwukrotnie ryzyko takie w zasadzie nie występuje.

Czym to wykonać?

Do aplikacji takiego opóźnienia możemy użyć następujących pluginów:

Przykładowy delay do efektu Haasa

• Universal Audio Precision Delay Mod

• SoundToys Microshift (ma gotowy preset Haas)

• Waves Doubler

• Black Salt Audio TUX

• Darmowy Voxengo Sound Delay

Podsumowanie

Za pomocą tej metody uzyskasz szeroki miks stereo, używają jej profesjonalni inżynierowie miksu w dużych produkcjach. Nie jest to jednak metoda do zastosowania zawsze i wszędzie. Będą się pojawiały sytuacje w których klasyczne panoramowanie zabrzmi lepiej. Trzeba mieć zmysły na baczności i cały czas sprawdzać czy idziemy w dobrą stronę. W przypadku gitar "lead" prawdopodobnie ta metoda odbierze trochę drapieżności.

Zapraszam do współpracy w temacie miksów, zarówno zleceń miksowania waszych materiałów jak i konsultacji miksów które robicie w domowym zaciszu.

Owocnego miksowania

Szymon Swoboda